Dara Antik Kentine Gizemli Bir Yolculuk
Dara Antik Kenti
Kuruluş-Tarihçe
Ancak Dara ismi ilk defa Anastasius döneminde kaleme alınmış kaynaklarda ‘Daras’(Yunanca) olarak geçmektedir. Başka bir tarihçiye göre ise Anastasius tarafından kurulan bu şehrin ismi yerel halk tarafından Daras, Bizanslılar tarafından Anastasiopolis olarak kullanılmıştır.
Dara Antik Kenti, M.S.505-507 yıllarında Roma İmparatoru Anastasius (M.S.491-518) tarafından imparatorluğun doğu sınırını Sasanilere karşı korumak amacıyla garnizon şehri olarak kurulmuştur. Yer seçimindeki en önemli faktörler bölgenin su kaynakları açısından zenginliği ve coğrafi konumu olmasının yanında Dara’nın çok yakınında olan bir diğer Antik Kent Nisibis’in (Nusaybin) sürekli Romalılar ve Persler arasında el değiştirmesidir. Doğu sınırının sürekli Pers tehdidine maruz kalması üzerine Romalı komutanlar doğudaki sınırlarda büyük orduların eğitilebileceği yeni garnizonlara ihtiyaç duymuşlardır. Doğu sınır güvenliği için kurulan garnizon kentlerden en önemlisi Dara’dır.
Ancak Dara Antik Kenti’nin kuruluşu çoğunlukla imparator I.Anastasiu’a dayandırılsa da, yapılan Arkeolojik kazılarda daha erken dönemlere ait kalıntı ve buluntuların ele geçmesi, kentin tarihsel ve kültürel geçmişinin daha eskilere dayandığını göstermektedir. Kireçtaşı anakaya üzerine kurulmuş bu kentin ortasından bir dere akmaktadır ve bu derenin iki tarafında da yerleşme vardır. Bu dere antik kaynaklarda da geçmekte ve Dara’nın yaklaşık 5km kuzeyindeki antik Cordis-günümüz Kurdis ve Aydere köylerinden doğmaktadır.
Yumuşak ve işlenmesi kolay kireçtaşı anakaya üzerine kurulmuş bu kentin en dikkat çekici özelliği taş ocağı olarak kullanılan alanın daha sonra Nekropol olarak kullanılmasıdır. Kireçtaşı kayalara ustalıkla işlenmiş kaya mezarlar ve oda mezarlar bulunmaktadır. Oda mezar olarak tasarlanan yapılardan birinin yine taştan oyulmuş kapı girişinde ölülerin yeniden dirildiğini gösteren bir sahne betimlenmiştir.
Günümüze ulaşan yapılardan ve eserlerden de anlaşılacağı üzere Dara Antik Kenti önemli bir garnizon kenti olmasının yanında aynı zamanda bir Roma kenti olarak inşa edilmiştir. Tarihi İpek Yolu’nun yakınında olan kent ticaret kaynaklı kültürel ilişkilere de ev sahipliği yapmıştır.
Dara Antik Kentinin gerek konumunun yarattığı kültürel etkileşimler gerek savunma ve barınma mimarisine kaynaklık eden yerel malzemenin kullanımının bu bölgeye kazandırdığı kimlik tarihsel bir birikimin sonucudur.
Özellikle taş ocağı olarak kullanılan alanın daha sonra taştan oyulmuş mezar ve mezar odaları -üç katlı mezar odası bulunmaktadır- olarak yeniden inşa edilmesi kente ve bu bölgeye olan ilgiyi daha da artırmıştır.
Kazı çalışmalarının devam ettiği Dara Antik Kenti son zamanlarda sadece turistlerin değil aynı zamanda sosyal medya mecralarında yayın yapan grupların da ilgi odağı haline gelmiştir.
Giderek artan bu ilginin bir sebebi de günümüzde yok olmaya yüz tutmuş tarihsel süreçte gelenekselleşen mekânsal dokuları tamamen yok olmadan önce görme isteği, geçmişe duyulan özlem ve merak.
Ustalıkla işlenmiş gelenekselleşmiş taş mimarisini hala fırsatımız varken en doğal dokunuşlarla yaşam alanlarınıza taşımak istedik. Sahip olduğumuz kültürel birikimin nefes aldığımız alanlarda varlık göstermesi, geleneğin devam etmesi ve tasarlamak istediğiniz mekânlara uygulanabilirliğini hedefledik.
Taşa işlenmiş bir yaşam ve ölüm…
